Trening Umiejętności Społecznych w formie zabawy „Popołudnia rodzica i dziecka przedszkolnego” – ARTYKUŁ
Umiejętności społeczne rozwijają się najintensywniej w wieku przedszkolnym. To właśnie wtedy dziecko uczy się współpracy, rozpoznawania emocji, komunikowania potrzeb, naprzemienności i budowania relacji z rówieśnikami oraz dorosłymi. Choć część tych kompetencji kształtuje się naturalnie, rodzic może w prosty i przyjemny sposób wspierać ich rozwój – poprzez codzienną zabawę.
Poniżej przedstawiono, jak zwykłe popołudnia mogą stać się okazją do wartościowego treningu umiejętności społecznych.
Dlaczego warto trenować umiejętności społeczne?
Dziecko w wieku przedszkolnym wciąż uczy się:
- regulowania emocji,
- empatii i zrozumienia perspektywy innych,
- rozwiązywania konfliktów,
- współpracy i czekania na swoją kolej,
- mówienia o potrzebach i odmawiania w sposób akceptowalny społecznie.
Systematyczny trening w atmosferze bezpieczeństwa i zabawy sprawia, że dziecko łatwiej radzi sobie w relacjach z rówieśnikami, w grupie przedszkolnej i podczas nowych sytuacji społecznych. Zabawa jako najlepsza forma nauki. Zabawa jest naturalnym językiem dziecka – pozwala mu eksperymentować, popełniać błędy, powtarzać sytuacje społeczne bez presji i uczyć się poprzez doświadczenie. Dzięki temu staje się idealną formą treningu.
Wspólna zabawa rodzica z dzieckiem:
- wzmacnia więź,
- daje poczucie bezpieczeństwa,
- modeluje właściwe zachowania społeczne,
- uczy komunikacji i obserwacji emocji.
- Pomysły na popołudniowy trening umiejętności społecznych
- Zabawy w role
Świetne do nauki komunikacji, empatii i rozwiązywania konfliktów.
Przykłady:
- „Sklep”, gdzie dziecko ćwiczy proszenie o coś, dziękowanie, czekanie na kolej.
- „Lekarz”, „kucharz”, „budowniczy” – odgrywanie scenek z życia uczy reagowania na różne sytuacje społeczne.
- Mini scenki emocjonalne: „Co zrobimy, gdy ktoś zabierze naszą zabawkę?”, „Jak poprosić o pomoc?”.
- Zabawy na współpracę
Uczą planowania, komunikacji i wspólnego dążenia do celu.
Pomysły:
- budowanie wieży z klocków „na zmianę”,
- wspólne układanie dużych puzzli,
- wyzwania typu: „zróbmy tor przeszkód, w którym każdy wymyśla jedną stację”.
- Gry na czekanie na swoją kolej
Umiejętność trudna dla przedszkolaków.
Najlepsze aktywności:
- proste gry planszowe,
- gra w memory, domino,
- zabawa „Gorący ziemniak”.
- Zabawy w rozpoznawanie emocji
Rozwijają empatię i inteligencję emocjonalną.
Propozycje:
- „Kalambury emocji” – rodzic pokazuje miną daną emocję, dziecko odgaduje (i odwrotnie),
- czytanie krótkich historyjek obrazkowych o emocjach i rozmowa: „Co czuje bohater? Dlaczego?”,
- tworzenie „termometru emocji” – domowego narzędzia do pokazywania, jak silna jest dana emocja.
- Zabawy ruchowe regulujące emocje
Pomagają opanować napięcie i uczą współdziałania.
Przykłady:
- „Stop! Start!” – dziecko uczy się hamowania reakcji,
- taniec z chustą animacyjną,
- „Wyspa emocji” – skakanie na wyspy z nazwami emocji i omawianie sytuacji, w których się pojawiają.
Jak rodzic może wspierać dziecko podczas zabawy?
- Modelować spokojną komunikację („Teraz twoja kolej, moja będzie za chwilę”).
- Nazywać emocje swoje i dziecka („Widzę, że jesteś rozczarowany, że nie wygrałeś”).
- Stawiać jasne zasady, ale z empatią.
- Chwalić wysiłek, a nie tylko efekt („Podobało mi się, jak czekałeś na swoją kolej”).
- Być obecnym – 15 minut uważnej zabawy to więcej niż godzina „w biegu”.
- Wspólne popołudnia jako inwestycja w przyszłość
Regularne, krótkie zabawy po przedszkolu są doskonałym sposobem na rozwijanie kompetencji społecznych. Nie wymagają dużych przygotowań ani specjalistycznych narzędzi – najważniejsza jest uważność rodzica i radość płynąca ze wspólnego czasu.
W efekcie dziecko:
- lepiej radzi sobie z emocjami,
- potrafi współpracować,
- buduje pewność siebie w relacjach,
- szybciej odnajduje się w sytuacjach społecznych.
- A rodzic zyskuje nie tylko spokojniejszą codzienność, ale też mocniejszą więź z dzieckiem.
Opracowała : Elżbieta Miękczyńska-Gronowska
Trener Umiejętności Społecznych, Terapeuta,
Nauczyciel Wspomagający